Crystal Palace, một trong những câu lạc bộ bóng đá lâu đời nhất nước Anh, đã trải qua một hành trình đầy thăng trầm kể từ khi thành lập vào năm 1905. Từ những năm tháng chật vật ở các hạng đấu thấp đến những khoảnh khắc vinh quang tại giải đấu hàng đầu, câu lạc bộ này đã chứng tỏ sự kiên cường và tinh thần chiến đấu bất khuất. Với một lịch sử phong phú, một lượng người hâm mộ trung thành và những cầu thủ tài năng, Crystal Palace đã tạo dựng được một vị trí đặc biệt trong lòng người hâm mộ bóng đá.
Nguồn gốc và những năm đầu
Mặc dù chính thức thành lập vào tháng 9 năm 1905, nhưng lịch sử của Crystal Palace có thể được truy ngược về năm 1861, khi đội bóng đá nghiệp dư Crystal Palace được thành lập. Đội bóng này ngừng hoạt động vào năm 1876, nhưng nhiều nhà sử học tin rằng họ có mối liên hệ trực tiếp với Crystal Palace ngày nay, khiến câu lạc bộ này trở thành một trong những câu lạc bộ bóng đá lâu đời nhất còn hoạt động ở Vương quốc Anh.
Trong những năm đầu, Crystal Palace thi đấu ở Southern League trước khi gia nhập Football League vào năm 1920, bắt đầu ở Third Division. Mùa giải đầu tiên ở Football League diễn ra thành công rực rỡ khi họ giành chức vô địch và thăng hạng lên Second Division. Năm 1924, Crystal Palace chuyển đến sân nhà mới là Selhurst Park, nơi đã chứng kiến vô số trận đấu đáng nhớ trong suốt lịch sử câu lạc bộ.
Thăng trầm qua các thập kỷ
Trong suốt lịch sử lâu dài của mình, Crystal Palace đã trải qua nhiều thăng trầm, với những giai đoạn thành công xen kẽ với những thời kỳ khó khăn. Trong những năm 1950, họ tụt xuống đáy của bóng đá Anh trước khi vươn lên hạng đấu cao nhất vào cuối những năm 1960. Những thay đổi trong ban huấn luyện vào những năm 1970 khiến họ một lần nữa rơi xuống Third Division, nhưng họ đã trở lại hạng nhất vào cuối những năm 1970.
Đầu những năm 1980, Crystal Palace được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những câu lạc bộ hàng đầu của bóng đá Anh. Tuy nhiên, việc cắt giảm tài trợ và những thương vụ chuyển nhượng tốn kém không thành công đã dẫn đến những giai đoạn khó khăn cho câu lạc bộ. May mắn thay, mọi thứ dường như đã trở lại đúng hướng và Crystal Palace đã duy trì được vị trí khá ổn định ở Premier League trong vài mùa giải gần đây.
Dòng thời gian đáng chú ý
- 1905: Crystal Palace Football Club được thành lập.
- 1920: Gia nhập Football League ở Third Division.
- 1924: Sân Selhurst Park mở cửa.
- 1962: Crystal Palace đá giao hữu với Real Madrid, lần đầu tiên đội bóng Tây Ban Nha này thi đấu ở London.
- 1969: Lần đầu tiên thăng hạng lên First Division.
- 1973: Malcolm Allison được bổ nhiệm làm huấn luyện viên.
- 1974: Đổi biệt danh từ “The Glaziers” thành “The Eagles” và thay đổi trang phục thành sọc đỏ và xanh thẳng đứng.
- 1976: Terry Venables tiếp quản vị trí huấn luyện viên.
- 1979: Vô địch Division Two.
- 1981: Xuống hạng trở lại Division Two.
- 1984: Steve Coppell tiếp quản.
- 1990: Lọt vào Chung kết FA Cup.
- 1991: Vô địch Full Members Cup và trở thành thành viên sáng lập của Premier League mới thành lập.
- 1993: Alan Smith tiếp quản vị trí huấn luyện viên.
- 1998-2010: Tiếp tục chuỗi “yo-yo” giữa các giải đấu, cộng thêm khó khăn tài chính.
- 2010: Một nhóm người hâm mộ giàu có, do Steve Parish dẫn đầu, mua lại câu lạc bộ và sân vận động.
- 2012: Ian Holloway dẫn dắt đội trở lại Premier League.
- 2015: Các nhà đầu tư người Mỹ David Blitzer và Josh Harris tham gia với tư cách là đối tác.
- 2016: Lọt vào Chung kết FA Cup.
- 2017: Roy Hodgson được bổ nhiệm làm huấn luyện viên.
- Hiện tại: Crystal Palace duy trì vị trí của mình trong Premier League.
Danh hiệu
Crystal Palace đã giành được một số danh hiệu trong suốt lịch sử của mình, bao gồm:
- Second Tier Champion: 1978-79, 1993-94
- Third Tier Champion: 1920-21
- Full Members Cup Winners: 1990-91
Họ cũng đã lọt vào Chung kết FA Cup hai lần (1990 và 2016) và về thứ ba ở First Division vào mùa giải 1990-91.
Sân vận động Selhurst Park
Selhurst Park là sân nhà của Crystal Palace kể từ khi mở cửa vào năm 1924. Được thiết kế bởi kiến trúc sư sân vận động huyền thoại Archibald Leitch, Selhurst Park đã tổ chức các trận đấu quốc tế và một phần của Thế vận hội Mùa hè 1948. Sân vận động đã trải qua nhiều lần mở rộng và cải tạo trong những năm qua, với sức chứa hiện tại là 25.486 người.
Kỷ lục số lượng khán giả cao nhất tại Selhurst Park là 51.801 người, được thiết lập vào năm 1979 khi Crystal Palace đánh bại Burnley 2-0. Sân vận động này cũng giữ kỷ lục không mấy tự hào về số lượng khán giả thấp nhất cho một trận đấu Premier League, chỉ 3.039 người đã đến xem Wimbledon đấu với Everton vào tháng 1 năm 1993.
Chủ sở hữu và những nhân vật chủ chốt
Crystal Palace hiện thuộc sở hữu của Steve Parish, Joshua Harris và David S. Blitzer. Steve Parish là chủ tịch và đồng sở hữu, cùng với các doanh nhân người Mỹ Harris và Blitzer. Parish lần đầu tiên mua câu lạc bộ cùng với các nhà đầu tư khác vào năm 2010, cứu Crystal Palace khỏi khó khăn tài chính.
Các chủ sở hữu và chủ tịch đáng chú ý trước đây bao gồm Arthur Wait và Ron Noades, những người đã điều hành câu lạc bộ trong cả những thời điểm thăng hoa và suy thoái.
Những cầu thủ xuất sắc nhất
Mặc dù đã trải qua những năm tháng thăng trầm, Crystal Palace vẫn luôn thu hút những cầu thủ đẳng cấp cao đến với đội bóng. Wilfried Zaha là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất hiện đang thi đấu cho Eagles, cùng với Vicente Guaita và Christian Benteke.
Việc chọn ra cầu thủ xuất sắc nhất mọi thời đại của Crystal Palace không phải là một nhiệm vụ dễ dàng, nhưng một lựa chọn rõ ràng là Attilio Lombardo. Mặc dù chỉ có 49 lần ra sân cho Palace, nhưng anh đã để lại một dấu ấn sâu sắc trong tâm trí người hâm mộ. Được trìu mến gọi là “The Bald Eagle”, nhiệm kỳ ngắn ngủi của anh đã để lại một di sản lớn.
Jim Cannon, người đã có hơn 660 lần ra sân cho Crystal Palace, vẫn là một cầu thủ được người hâm mộ Eagles yêu thích. Geoff Thomas, người đã có 249 lần ra sân ấn tượng trong thời gian gắn bó với câu lạc bộ, cũng vậy.
Ian Wright, cầu thủ ghi bàn nhiều thứ ba cho Eagles, là một trong những cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại. Tuy nhiên, danh tiếng của anh với những người ủng hộ Palace đã bị ảnh hưởng sau khi anh rời câu lạc bộ. Một kỷ niệm đặc biệt đau đớn: sau khi chuyển đến Arsenal, anh đã chế nhạo người hâm mộ Palace trong một trận đấu chứng kiến đội bóng bị xuống hạng.
Những cái tên nổi tiếng khác bao gồm Andy Johnson, Kenny Sansom và Mark Bright, người đã giành Chiếc giày vàng với tư cách là cầu thủ ghi bàn hàng đầu ở Second Division mùa giải 1987-88.
Cầu thủ ghi bàn hàng đầu mọi thời đại
Cầu thủ ghi bàn hàng đầu mọi thời đại cho Crystal Palace là Peter Simpson. Anh đã ghi 165 bàn sau 195 lần ra sân trong khoảng thời gian từ năm 1929 đến năm 1935.
Những cầu thủ ghi bàn hàng đầu khác bao gồm Edwin Smith, người đã ghi 124 bàn từ năm 1911 đến năm 1920, và Ian Wright, người đã ghi 117 bàn từ năm 1985 đến năm 1991.
Đội trưởng
Luca Milivojević là đội trưởng của Crystal Palace kể từ năm 2018. Các đội trưởng đáng chú ý trước đây bao gồm Jim Cannon, người đã có 663 lần ra sân cho Crystal Palace từ năm 1972 đến năm 1988. Anh đã có 11 năm làm đội trưởng, bắt đầu từ năm 1977 và kết thúc vào năm 1988.
Geoff Thomas, được coi là một trong những cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại của Palace, là đội trưởng từ năm 1989 đến năm 1993. Anh được kế nhiệm bởi Gareth Southgate, một cái tên đáng chú ý khác trong lịch sử lâu dài của đội bóng.
Thủ môn
Các thủ môn hiện tại của Crystal Palace là Jack Butland, Vicente Guaita và Remi Matthews.
Crystal Palace đã có không ít thủ môn đáng chú ý trong lịch sử của mình. Gần đây nhất là Julian Speroni, người đã chơi 405 trận cho câu lạc bộ. John Jackson đã có 222 lần ra sân liên tiếp cho Crystal Palace, giúp họ lần đầu tiên lên hạng đấu cao nhất vào năm 1968-69.
Một thủ môn đáng chú ý khác là George Wood, người là thủ môn số một của họ trong 4 mùa rưỡi, với 192 lần ra sân. Anh đã giành giải thưởng “Cầu thủ xuất sắc nhất năm” của câu lạc bộ vào năm 1986.
Bill Glazier, nổi tiếng nhất với thời gian thi đấu tại Coventry City, cũng đã có một sự nghiệp thành công với câu lạc bộ. Crystal Palace cũng là một trong 29 câu lạc bộ mà John Burridge đã chơi.
Hậu vệ
Joel Ward, James Tomkins, Cheikhou Kouyaté, Nathaniel Clyne, Tyrick Mitchell, Jaroslaw Jach, Martin Kelly, Sam Woods, Nathan Ferguson, Reece Hannam, Joachim Andersen và Mark Guéhi đều là những hậu vệ hiện tại hoặc gần đây đang chơi cho Crystal Palace.
Jim Cannon và Kenny Sansom đều là những hậu vệ được yêu mến, những người đã dành thời gian ở Crystal Palace. Kenny Sansom được coi là hậu vệ vĩ đại nhất mà Crystal Palace từng có, trước khi anh bị Arsenal “cướp” mất.
Một hậu vệ được đánh giá cao khác là Chris Coleman, người đã được bầu chọn là “Cầu thủ xuất sắc nhất năm” của Eagles vào năm 1994. Cựu đội trưởng Andy Linighan là một hậu vệ nổi tiếng khác và là “Cầu thủ xuất sắc nhất năm” năm 2000.
Tiền đạo
Các tiền đạo hiện tại và gần đây của Crystal Palace bao gồm Wilfried Zaha, Jordan Ayew, Jean-Phillippe Mateta và Christian Beneteke.
Chắc chắn, Peter Simpson, cầu thủ ghi bàn hàng đầu mọi thời đại của Eagles, xứng đáng được nhắc đến như một tiền đạo đáng chú ý. Ian Wright và Mark Bright là hai tiền đạo được đánh giá cao khác, những người đã tạo dấu ấn tại Crystal Palace.
Ian Wright có lẽ là tiền đạo xuất sắc nhất mà Crystal Palace từng có, trước khi anh bị các đội bóng lớn hơn khác “dụ dỗ”. Andy Johnson, một cầu thủ khác thường xuyên xuất hiện trong các cuộc trò chuyện về những cầu thủ xuất sắc nhất của Eagles, cũng là một tiền đạo.
Huấn luyện viên
Patrick Vieira hiện là huấn luyện viên trong một danh sách dài các huấn luyện viên tại Crystal Palace. Anh đã có một sự nghiệp thành công khi chơi cho Arsenal, Juventus, Inter Milan và Manchester City. Trước khi chuyển đến Crystal Palace, anh đã dẫn dắt đội bóng Ligue 1 của Pháp là Nice.
Vieira tiếp quản vị trí từ Roy Hodgson, người được thuê vào tháng 9 năm 2017 để cố gắng cứu Palace, đội đã thua cả bốn trận đấu đầu tiên và không ghi được bàn thắng nào. Anh đã đảm bảo vị trí của họ trong Premier League và giữ họ ở đó trong suốt thời gian tại vị.
Huấn luyện viên có thời gian phục vụ lâu nhất tại Crystal Palace là Edmund Goodman, người đã giúp thành lập đội bóng trước khi tiếp quản vị trí chủ tịch và huấn luyện viên vào năm 1907. Cuối cùng ông đã nghỉ hưu vào năm 1925.
Cựu thủ môn của Palace, Dick Graham, đã quản lý đội bóng một thời gian ngắn, đưa họ vào Second Division năm 1964. Ông được kế nhiệm vào năm 1966 bởi Bert Head, người đã đưa Crystal Palace lên hạng đấu cao nhất của bóng đá Anh và giữ họ ở đó trong vài mùa giải. Người kế nhiệm ông, Malcolm Allison, đã đưa họ trở lại Third Division.
Terry Venables đã có một khoảng thời gian khá hỗn loạn khi làm Huấn luyện viên của Crystal Palace từ năm 1976 đến năm 1980. Những bản hợp đồng đình đám đã đẩy họ lên các giải đấu hàng đầu và đạt được một vị trí chung cuộc tốt, trước khi những bản hợp đồng đình đám khác và một loạt các vấn đề tài chính đẩy họ trở lại xuống hạng.
Huấn luyện viên thành công nhất của Crystal Palace là Steve Coppell. Phụ trách trong 13 năm, ông đã đưa Palace vào Chung kết FA Cup, hai lần vô địch vòng play-off Second Tier và thứ ba ở hạng đấu cao nhất.
Huấn luyện viên thể lực
Sau khi Dave Reddington huấn luyện đội một tại Crystal Palace trong 8 mùa giải, Kristian Wilson hiện đã tiếp quản vai trò này. Dean Kiely là huấn luyện viên thủ môn, tiếp nối những huấn luyện viên lâu năm của Crystal Palace như George Wood và Vic Bettinelli. Cùng với nhiều xáo trộn trong ban huấn luyện, Crystal Palace cũng đã trải qua những xáo trộn đáng kể trong ban huấn luyện trong suốt lịch sử “yo-yo” lâu dài của họ.
Trợ lý huấn luyện viên
Osian Roberts hiện là trợ lý huấn luyện viên tại Crystal Palace. Trợ lý huấn luyện viên trước đây Ray Lewington đã rời đi cùng với Roy Hodgson, như một phần của một cuộc cải tổ khá toàn diện về ban huấn luyện của Eagle.
Trang phục sân nhà
Các sọc dọc màu xanh lam và đỏ trên trang phục sân nhà của Crystal Palace là một trong những thiết kế áo đấu mang tính biểu tượng nhất trong bóng đá.
Trang phục sân khách
Trang phục sân khách của Crystal Palace chơi trên các sọc xanh lam và đỏ của trang phục sân nhà, với một chiếc áo đấu màu vàng được cắt ngang bởi hai sọc. Các bộ trang phục sân khách trước đây có thiết kế tương tự trên một nền khác, bao gồm cả đen và trắng.
Logo
Logo của Crystal Palace chơi trên biệt danh “The Eagles” của họ. Nó có hình một con đại bàng màu xanh lam, giơ cao đôi cánh, nắm chặt một quả bóng đá trong móng vuốt. Bên dưới là mặt tiền mang tính biểu tượng của Tòa nhà Triển lãm Crystal Palace. Hình ảnh này được thông qua vào năm 1987, nhưng đã được cập nhật trong những năm kể từ đó.
Học viện câu lạc bộ
Học viện Crystal Palace đã khẳng định mình là một học viện bóng đá chất lượng, phát triển những cầu thủ toàn diện để gia nhập đội một. Nó đã trải qua quá trình tái phát triển đáng kể để đảm bảo trạng thái loại 1 vào năm 2020, đánh dấu nó là một trong những học viện bóng đá tốt nhất trong cả nước.
Các cựu sinh viên đáng chú ý bao gồm Kenny Sansom và Gareth Southgate, cũng như những cầu thủ nặng ký của Crystal Palace gần đây như Wilfried Zaha.
Học viện Crystal Palace hướng đến việc giáo dục người chơi về bản thân trò chơi, khoa học đằng sau môn thể thao này và thái độ và sức khỏe của chính họ. Với sự hỗ trợ vững chắc này đằng sau họ, sinh viên tốt nghiệp học viện có thể chơi trên khắp thế giới ở các giải đấu hàng đầu. Các giá trị của học viện là: tôn trọng, trung thực, kiên cường và kỷ luật.
Các danh hiệu giải đấu
- Second Tier Champion: Mùa giải 1993-94
- Second Tier Champion: Mùa giải 1978-79
- Third Tier Champion: Mùa giải 1920-21
Các danh hiệu khác
- Full Members Cup Winners: Mùa giải 1990-91
- FA Cup Runners-up: 1989-90, 2015-16
Những sự thật thú vị
- Crystal Palace là câu lạc bộ bóng đá Anh duy nhất có đội cổ vũ theo phong cách NFL. Họ được gọi là Crystals, hay Crystal Girls. Được thành lập lần đầu tiên vào năm 2010, bạn có thể bắt gặp họ ở bất kỳ trận đấu sân nhà nào, cả trước trận đấu và trong thời gian nghỉ giữa hiệp.
- Một con đại bàng đầu trắng của Mỹ tên là Kayla là linh vật của đội từ giữa những năm 2010 cho đến khi qua đời vào tháng 6 năm 2020. Cô ấy là một cảnh tượng tuyệt vời, sà xuống từ đầu sân này đến đầu sân kia trong bất kỳ trận đấu sân nhà nào và sẽ rất nhớ cô ấy.
- Có không ít người ủng hộ Crystal Palace đáng chú ý. Các diễn viên Liam Neeson và Bill Nighy đều tự coi mình là những người ủng hộ Eagles, cũng như Paul Greengrass, đạo diễn của The Bourne Ultimatum và Captain Phillips.
- Crystal Palace có một vài đối thủ phải đối phó. Brighton Hove Albion có lẽ là đối thủ lớn nhất của họ, sau khi cả hai đội đều vươn lên qua các cấp bậc vào những năm 1970. Ngày nay, họ tranh tài trong trận derby M23. Các đối thủ khác ở Nam London là Millwall và Charlton Athletic.
- Một người ủng hộ Crystal Palace đã tham gia vào vụ bê bối cú đá bay Eric Cantona khét tiếng.
Tóm lại
Từ những năm tháng đầu tiên đến vị trí hiện tại ở Premier League, Crystal Palace đã chứng tỏ là một câu lạc bộ với tinh thần kiên cường, một lượng người hâm mộ trung thành và một lịch sử phong phú, tiếp tục là một phần thú vị của bóng đá Anh.
