La Liga vừa quyết định hủy kế hoạch tổ chức trận đấu chính thức ngoài lãnh thổ Tây Ban Nha — cuộc đối đầu dự kiến giữa Barcelona và Villarreal trên sân Hard Rock ở Miami. Tin này đến chỉ hai tuần sau khi giải công bố rầm rộ ý tưởng tổ chức trận đấu chính thức ở Mỹ, khiến công luận và các bên liên quan bất ngờ và tiếp tục dấy lên cuộc tranh luận về bản sắc, quyền lợi và chiến lược toàn cầu hóa của bóng đá Tây Ban Nha.
Từ hợp đồng 2018 tới cuộc khủng hoảng 2025
Ý tưởng đưa trận chính thức La Liga ra nước ngoài không phải mới. Từ năm 2018, La Liga đã ký hợp đồng dài hạn với Relevent Sports nhằm mở rộng thị trường quốc tế và nâng tầm thương hiệu. Những kế hoạch này từng đặt mục tiêu khai thác tiềm năng thương mại tại Mỹ, nơi các giải như NFL, NBA đã xây dựng thương hiệu mạnh mẽ.
Tuy nhiên, nhiều lần dự án vấp phải rào cản: opposition từ FIFA và các liên đoàn quốc gia khi vụ chuyển địa điểm bị coi là phá vỡ tính công bằng của giải; áp lực pháp lý và tranh chấp nội bộ giữa Relevent và giới chức; cùng sự phản ứng mạnh mẽ từ CLB và cầu thủ. Các trận thử nghiệm hoặc trận giao hữu từng bị điều chỉnh, hoãn hoặc hủy vì các lý do pháp lý và chính trị, trong đó có việc RFEF và U.S. Soccer lên tiếng phản đối một số phương án tổ chức.
Sự kiện lần này, theo La Liga, là do “không đủ thời gian và điều kiện để tổ chức một sự kiện quy mô lớn như vậy”. Song nguyên nhân sâu xa còn liên quan tới làn sóng phản đối nội bộ, áp lực truyền thông, sự can thiệp của các tổ chức quản lý bóng đá và nguy cơ làm xói mòn tính công bằng của giải đấu.
Thông báo hủy trận trên nền sân Hard Rock ở Miami với logo La Liga và thông tin chính thức về quyết định
Phản ứng dữ dội: từ Madrid tới phòng thay đồ
Sự phản đối không chỉ dừng ở lời nói. Real Madrid là đội đầu tiên công khai phản đối mạnh mẽ, cho rằng việc đưa một trận đấu chính thức ra nước ngoài làm méo mó nguyên tắc sân nhà – sân khách và ảnh hưởng đến lịch thi đấu. Thủ môn Thibaut Courtois và nhiều cầu thủ khác cũng lên tiếng, cho rằng quyết định thiếu minh bạch và thiếu đối thoại với các CLB.
Các đội trưởng cùng Hiệp hội cầu thủ chuyên nghiệp (AFE) đã đồng loạt thể hiện thái độ phản kháng: họ từng dừng hoạt động trong 15 giây đầu trận để phản đối và buộc La Liga phải cắt cảnh camera ngoài sân để tránh hình ảnh biểu tình lan rộng. Những phản ứng này cho thấy một rạn nứt nghiêm trọng giữa ban lãnh đạo giải và các thành phần trực tiếp tạo nên giá trị của giải đấu — cầu thủ, HLV và CLB.
Ai được lợi, ai mất?
Người hưởng lợi lớn nhất trong cuộc khủng hoảng lần này là Real Madrid và những người bảo vệ “bản sắc” của La Liga. Việc thất bại khiến Javier Tebas — chủ tịch La Liga lâu năm, người theo đuổi chính sách toàn cầu hóa mạnh mẽ — chịu tổn thất uy tín. Động thái rút lui cho thấy khó khăn khi cân bằng giữa mục tiêu thương mại và nguyện vọng của các bên nội bộ.
Villarreal và Barcelona là những CLB chịu thiệt về hình ảnh và doanh thu tổ chức; Barcelona mất nguồn thu dự kiến còn Villarreal phải đối mặt với chỉ trích vì đồng ý tham gia ban đầu và sau đó bị kéo vào tranh cãi. Relevent Sports, đối tác thương mại hàng đầu của La Liga tại Mỹ, cũng chịu ảnh hưởng khi sự kiện bị hủy mà không có báo cáo thỏa đáng.
Cổ động viên phản đối kế hoạch tổ chức Barcelona vs Villarreal ở Miami, biểu ngữ yêu cầu giữ trận đấu tại Tây Ban Nha
Hệ lụy chiến lược và pháp lý
Quyết định hủy trận đặt ra một loạt câu hỏi pháp lý và chiến lược: hợp đồng giữa La Liga và Relevent có điều khoản bồi thường như thế nào? Các CLB tham gia bị ràng buộc ra sao? Liệu RFEF, FIFA hoặc UEFA có can thiệp thêm không? Về chiến lược, La Liga phải xem xét lại mô hình mở rộng thị trường: có tiếp tục học theo mô hình NFL/NBA, hay tìm cách khác để quốc tế hóa mà không làm tổn hại đến bản sắc và tính công bằng?
Nhiều CLB tuyên bố họ sẽ cân nhắc kỹ trước khi chấp nhận tham gia các dự án tương tự trong tương lai. Một số đề xuất thay thế bao gồm: tổ chức các trận giao hữu, giải đấu ngắn hạn mang tính biểu diễn ở nước ngoài thay vì chuyển các trận chính thức; xây dựng quan hệ đối tác truyền thông và thương mại dài hạn mà không thay đổi lịch thi đấu truyền thống.
Tương lai toàn cầu hóa: bài toán cân bằng
La Liga không thể phủ nhận nhu cầu mở rộng tầm ảnh hưởng và tăng doanh thu. Nhưng vụ việc vừa qua là lời nhắc nhở rằng toàn cầu hóa phải đi đôi với đối thoại minh bạch, tôn trọng lợi ích của CLB và cầu thủ, đồng thời tính đến khán giả trong nước — nguồn gốc và linh hồn của giải đấu.
Câu hỏi lớn vẫn còn: liệu một ngày nào đó El Clasico có thể diễn ra ở New York, Tokyo hay Perth? Nếu điều đó xảy ra, bóng đá Tây Ban Nha sẽ phải đối mặt với nguy cơ mất dần bản sắc truyền thống. Nếu không, La Liga cần xây dựng một lộ trình toàn cầu hóa bền vững, học hỏi từ thất bại để thiết kế các sản phẩm phù hợp hơn cho thị trường quốc tế mà không hy sinh công bằng thể thao.
Kết luận tạm thời
Việc hủy trận Barcelona – Villarreal tại Miami không chỉ là thất bại trong khâu tổ chức mà còn là bài học sâu sắc về chính trị nội bộ, pháp lý và quản trị thương hiệu. La Liga đang chịu áp lực phải sửa đổi cách tiếp cận, tăng cường đối thoại với CLB và cầu thủ, đồng thời xác định lại giới hạn giữa thương mại và truyền thống nếu muốn tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên toàn cầu hóa.
